Het is hier zo slecht nog niet.
Door: J.W.A. Langendijk
Blijf op de hoogte en volg Jan Willem
28 Januari 2014 | Ethiopië, Dembī Dolo
Op het olifantsbenen-stukje kwam veel minder reactie dan op de voorgaande stukjes. Dat verdriet me een beetje, want dingen als de podoconiosis zijn nu juist de reden om hier te zijn. Kennelijk wilt u dat niet weten, althans er niet op reageren. Daarom na het sombere olifantenstukje weer eens wat vrolijkers, want het is zeker niet allemaal kommer en kwel hier, in tegendeel.
Zomaar wat losse gedachten/ervaringen:
Reeds in eerdere stukjes schreef ik over de andere kijk op gezondheid en gezondheidszorg hier. Ja, pijn is hier net zo pijnlijk als bij ons. Maar de interpretatie is anders. Ik heb in Nederland slechts heel zelden iemand horen klagen over de bittere smaak in zijn of haar mond. Terwijl dat hier één van de gebruikelijkste klachten is, naast 'jointpain all over the body' (letterlijke vertaling van het Engels: 'gewrichtspijn in het hele lichaam', ongetwijfeld door het zware lichamelijk werk dat men hier doet, zie plaatje 37-1) en de 'general bodypain' (letterlijke vertaling: algemene lichaamspijn) die meestal samen met de voorgaande aanwezig is, en zoveel betekent als 'ik voel me niet lekker'. Daarbij mis ik, en mist u dus ook, de belangrijkste vertaalslag, namelijk die van het Oromifa naar het Engels door de verpleegkundige. Maar goed: wat zou dus die bittere smaak betekenen? Ik ben er nog steeds niet helemaal achter, maar ik denk gewoon keelpijn. Want natuurlijk is men hier net zo verkouden als in Friesland, dus komt keelpijn, pardon 'bitter taste in the mouth' ook veel voor.
Over de tijdsbeleving had ik het ook dit keer al. Maar ook los daarvan is het er achter proberen te komen wat de klacht is, dan wel wat de klachten zijn, dan wel wat de reden is dan men naar de kliniek gekomen is ingewikkeld. In Nederland is het heel gebruikelijk dat de patiënt dat spontaan vertelt, en dat je als dokter dan wat aanvullingen daarop vraagt. Hier niet: de patiënt kijkt je met verwachtingsvolle ogen aan, en wacht af. Wat meer opgeleide mensen, die inmiddels weten hoe de gewone, westerse geneeskunde werkt, beginnen met een klacht, zoals boven genoemd. En dan blijft het stil. Op aanvullende vragen zoals hoe lang het al duurt en/of wat er nog meer is wordt slechts aarzelend gereageerd.
Inmiddels weet ik hoe dat komt: als je naar de echte tovenaar, c.q. traditionele genezer gaat, dat weet die meteen, dan wel na een aantal rituelen met stokjes of kraaltjes of botjes, wat er mis is. Als je begint met dat te vertellen laat je dus zien dat je er geen vertrouwen in hebt dat hij het weet, en dat je dus zijn kunde in twijfel trekt! Je laat het wel uit je hoofd om toelichting te geven, en doet dat zo summier mogelijk, en alleen op uitdrukkelijk verzoek. Maar daarmee bewijst die genezer dan meteen zijn onkunde, dus ga je een volgende keer naar een ander.
Toen ik onlangs in de stad achter iemand liep was de tekst op zijn t-shirt daarover geheel duidelijk: 'Tha Best Doctor does not ask his patient what is the matter.' Niet helemaal correct Engels, maar: 'De beste dokter vraagt zijn patiënt niet wat er is.' (plaatje 37-2)
Maar het leven is hier mooi: de kleurige kleren: wat vindt u van dit moeder-zoon duo dat in afwachting van hun beurt maar even naar buiten ging (37-3)? Of die Ethiopische koffie, geserveerd met wierook (37-4)?
En zoals toen we onlangs bij een abba wat verder weg op bezoek waren, waar juist de was was gedaan en hing te drogen: die alleraardigste rode 'love birds' meenden dat dát nu het ideale plekje was om een nieuw nestje te beginnen (37-5). 't Zal wel wat gekriebeld hebben toen abba zijn schone broek aantrok niet lang daarna…
Over godsdienst gesproken: ze kunnen er wat van, donderpreken houden. Ik heb, omdat ik bij ze te gast ben, nu enkele diensten bijgewoond, en hoewel ik er niets van versta is het uit intonatie en gebaren zonder meer duidelijk wat er gezegd wordt. Op dit bord staat nog eens duidelijk wat de school onderwijst, en hoe (37-6, met slechts een half kruis op het hek.)
Tenslotte: die prachtige rode aarde. Je krijgt er podoconiosis van, en het stuift en stoft vreselijk, maar wat is het mooi: hier de weg voor de compound waar we logeren (37-7.)
Zomaar wat losse gedachten/ervaringen:
Reeds in eerdere stukjes schreef ik over de andere kijk op gezondheid en gezondheidszorg hier. Ja, pijn is hier net zo pijnlijk als bij ons. Maar de interpretatie is anders. Ik heb in Nederland slechts heel zelden iemand horen klagen over de bittere smaak in zijn of haar mond. Terwijl dat hier één van de gebruikelijkste klachten is, naast 'jointpain all over the body' (letterlijke vertaling van het Engels: 'gewrichtspijn in het hele lichaam', ongetwijfeld door het zware lichamelijk werk dat men hier doet, zie plaatje 37-1) en de 'general bodypain' (letterlijke vertaling: algemene lichaamspijn) die meestal samen met de voorgaande aanwezig is, en zoveel betekent als 'ik voel me niet lekker'. Daarbij mis ik, en mist u dus ook, de belangrijkste vertaalslag, namelijk die van het Oromifa naar het Engels door de verpleegkundige. Maar goed: wat zou dus die bittere smaak betekenen? Ik ben er nog steeds niet helemaal achter, maar ik denk gewoon keelpijn. Want natuurlijk is men hier net zo verkouden als in Friesland, dus komt keelpijn, pardon 'bitter taste in the mouth' ook veel voor.
Over de tijdsbeleving had ik het ook dit keer al. Maar ook los daarvan is het er achter proberen te komen wat de klacht is, dan wel wat de klachten zijn, dan wel wat de reden is dan men naar de kliniek gekomen is ingewikkeld. In Nederland is het heel gebruikelijk dat de patiënt dat spontaan vertelt, en dat je als dokter dan wat aanvullingen daarop vraagt. Hier niet: de patiënt kijkt je met verwachtingsvolle ogen aan, en wacht af. Wat meer opgeleide mensen, die inmiddels weten hoe de gewone, westerse geneeskunde werkt, beginnen met een klacht, zoals boven genoemd. En dan blijft het stil. Op aanvullende vragen zoals hoe lang het al duurt en/of wat er nog meer is wordt slechts aarzelend gereageerd.
Inmiddels weet ik hoe dat komt: als je naar de echte tovenaar, c.q. traditionele genezer gaat, dat weet die meteen, dan wel na een aantal rituelen met stokjes of kraaltjes of botjes, wat er mis is. Als je begint met dat te vertellen laat je dus zien dat je er geen vertrouwen in hebt dat hij het weet, en dat je dus zijn kunde in twijfel trekt! Je laat het wel uit je hoofd om toelichting te geven, en doet dat zo summier mogelijk, en alleen op uitdrukkelijk verzoek. Maar daarmee bewijst die genezer dan meteen zijn onkunde, dus ga je een volgende keer naar een ander.
Toen ik onlangs in de stad achter iemand liep was de tekst op zijn t-shirt daarover geheel duidelijk: 'Tha Best Doctor does not ask his patient what is the matter.' Niet helemaal correct Engels, maar: 'De beste dokter vraagt zijn patiënt niet wat er is.' (plaatje 37-2)
Maar het leven is hier mooi: de kleurige kleren: wat vindt u van dit moeder-zoon duo dat in afwachting van hun beurt maar even naar buiten ging (37-3)? Of die Ethiopische koffie, geserveerd met wierook (37-4)?
En zoals toen we onlangs bij een abba wat verder weg op bezoek waren, waar juist de was was gedaan en hing te drogen: die alleraardigste rode 'love birds' meenden dat dát nu het ideale plekje was om een nieuw nestje te beginnen (37-5). 't Zal wel wat gekriebeld hebben toen abba zijn schone broek aantrok niet lang daarna…
Over godsdienst gesproken: ze kunnen er wat van, donderpreken houden. Ik heb, omdat ik bij ze te gast ben, nu enkele diensten bijgewoond, en hoewel ik er niets van versta is het uit intonatie en gebaren zonder meer duidelijk wat er gezegd wordt. Op dit bord staat nog eens duidelijk wat de school onderwijst, en hoe (37-6, met slechts een half kruis op het hek.)
Tenslotte: die prachtige rode aarde. Je krijgt er podoconiosis van, en het stuift en stoft vreselijk, maar wat is het mooi: hier de weg voor de compound waar we logeren (37-7.)
-
28 Januari 2014 - 17:15
Gauke Dijkstra:
Hoi Jan Willem
Je bent al wel weer over de helft; ik heb bewondering voor je wat je daar allemaal doet. Ik denk dat je er op een "bepaalde manier" erg van geniet: wat kun je wat voor je medemens betekenen. Ik wens je daar nog heel veel succes, sterkte en plezier. Dank voor je reisverslagen.
Tot later, groet, gauke -
28 Januari 2014 - 19:43
Henk2:
Ik wil een hemd met de olifant van Wollega en podoconiosis er op ;) -
28 Januari 2014 - 23:22
Astrid:
Hoi Jan Willem,
De olifantsbenen en het verslag erbij net gelezen
Zeker een heftig en pijnlijk gebeuren en heel goed dat daar vanuit de kliniek mensen instructies krijgen zodat de kwaal niet verergerd.
Het verhaal over de tijd, lees ik ook regelmatig in de Libelle van Wieke die met haar man ook in Afrika verblijft.
Als je thuis bent zou je heel goed wat met je verslagen kunnen doen en zo pleiten voor meer aandacht voor de stichting Wollega.
Nog veel sterkte en ook plezier en ook heel erg bedankt voor de kaart voorSeerp zijn verjaardag die op de 10e in de brievenbus lag, groet Astrid. -
29 Januari 2014 - 15:30
Janny Bakker:
JW ik kan mij jou teleurstelling goed begrijpen.
ik heb inmiddels aardig afgeleerd dat je niet teveel van de mens moet verwachten.
Je doet je dingen die je moet doen,met plezier en verwacht niks terug!
Zodra het ver van huis is,is men het weer snel vergeten,totdat het je eigen treft.
Je zult maar zulke olifantsbenen hebben,dan ben je toch blij dat je geholpen wordt.
Ga jij maar mooi door met je werk daar,de mensjes zijn je dankbaar.
Maar ook is je familie weer blij als je terug bent.
-
29 Januari 2014 - 16:55
Dick:
Hé Jan Willem!
Ik ben bang dat ik je verhaal over de olifantsbenen helemaal gemist heb, misschien dacht ik: "Dit ga ik later even lezen". Over de donderpreken, met een illustrerende foto. Zou het een overblijfsel van de zending/missie zijn? Dat blijft lang nadreunen. Net zoal een Braziliaan een veel klassieker Portugees spreekt dan een Portugees zelf doet. Protestants opgevoed zoals ik heb ik geen herinnering aan donderpreken en ben dus ook niet groot geworden onder de Vreeze Des Heeren, maar ben wel ingevoerd in de materie. Het heeft wel wat hoor, net zoals Den Uyl, die zich toch nog het beste voelde bij het psalmzingen op hele noten, wat ze vooral nog op Urk etc doen.
Wat een prachtige textielverf gebruiken de mensen om je heen!
-
29 Januari 2014 - 16:59
Ne:
Dag Jan Willem,
Wat weer een prachtig verhaal, dank daarvoor. Alle verhalen bundelen en je hebt een schitterend boek!
Hartelijke groet uit een guur Leeuwarden,
Nellie
-
29 Januari 2014 - 21:52
Henk:
Ik kom eind februari even langs in Nekemte ...
Ben je er dan nog?
Grt HvS
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
