De eerste week.

De eerste week is voorbij. En mijn voorganger en de Nederlandse tandarts die hier werkte zijn weg, zodat ik nu alleen in het 'doktershuis' zit. Tijd voor een eerste indruk:

Tjonge, wat een verschil met Vakaga en ook met Ouham in CAR: om te beginnen heb ik hier niet een heel ziekenhuis(je) om voor te zorgen, en dat maakt het werk toch een stuk simpeler. Hier is het bijna gewoon huisartsen. Maar het belangrijkste verschil is de vrede hier (laten we ons niet vergissen: 2 jaar geleden woedde hier (althans rondom Kimilili; dit dorp zelf schijnt zich er met letterlijk vereende krachten van de dorpsoudsten van de diverse stammen aan te hebben kunnen onttrekken, een hele prestatie) een burgeroorlogje na de verkiezingen. En verder de relatieve goede welstand en de relatief goede gezondheid van de mensen, het ontbreken van de hevige ondervoeding, al zijn er wel wat magere scharminkels, en de toch relatief goede dekking met gezondheidszorg. Die wordt wat betreft de eerste lijnszorg bedreven door verpleegkundigen. Dat beroep heeft hier, net als in andere Afrikaanse landen een heel andere inhoud dan bij ons. Ze doen zelfstandig spreekuur, schrijven medicijnen voor en verwijzen. En er mag dan misschien een tekort aan dokters zijn; verpleegkundigen zijn er kennelijk wel.

Het spreekuur doen gaat gezellig. Malaria, malaria en nog eens malaria. En wat luchtweginfecties en wat huidproblemen. En dan de rest, zoals spier- en gewrichtsklachten door de (zware) landarbeid. Dat lijkt dus erg op Markounda, maar, zoals gezegd: de mensen zijn minder ziek, en zien er beter uit, en kunnen ook beter vertellen wat het probleem is, hebben veel meer begrip van tijd. En met sommigen kan ik zelfs (Engels) praten. En een ander groot verschil met de vorige plekken waar ik zat: je kan hier gewoon over HIV praten tegenwoordig. Dat schijnt nog maar een jaartje zo te zijn, maar het stigma schijnt er toch wat af te raken. Iemand vertelde me zelfs dat het erger was om TB te hebben dan HIV. Nou, als ik mocht kiezen dan toch andersom. Maar de meesten met die problemen hoeven niet te kiezen: die hebben gewoon allebei.

Ik ben nu op alle vijf lokaties geweest. De leukste vond ik Kamenjo. Een ietepetieterige verzameling huisjes in een dal op de helling van Mount Elgon. Op een vrijwel onbereikbare plaats is een redelijk mooi kliniekje neergezet, mede door RDN trouwens. Het wordt bevrouwd door twee verpleegkundigen, en eens in de week komen wij dus ook. Helemaal begrijpen waarom doe ik niet, want onze mogelijkheden zijn niet veel groter dan die van de nurses. Maar wij hebben Robert bij ons, een lab-technician, die o.m. malaria-parasieten in bloed kan zoeken. Om Robert te ontlasten behandelen we echter malaria zonder bloedonderzoek als het verhaal erg duidelijk is (en dat is het meestal). Bij MSF was dat een halve doodzonde. Ik dwaal af: in Kamenjo, een klein uur heen en dito terugrijden met het hele team; een prachttocht, 'zag' ik een dikke 20 patiënten. Daniël, de verpleegkundige deed er twee minder. We waren in anderhalf uur klaar. Dat aantal is een stuk minder dan op de andere locaties, mogelijk omdat de 'eigen' mensen van de kliniek het zo goed doen. Vooraf maakte ik een mooie wandeling om een heuvel heen en een helling op naar een waterval. Schilderachtig. Ik had die tijd omdat een zitting begint met een uitgebreide voorlichting over algemene zaken als hygiëne, borstvoeding, condooms, en dergelijke. Dan kan ik dus helemaal niets doen, en loop wat rond.

Gisteren heb ik mijn eerste touristische trip gemaakt. Nadat we (Rogers, de chauffeur, en ik) de tandarts hadden zien opvliegen van Kitale, maakten we een mooie tocht door het Mount Elgon National Park. Daar verschillende hertachtigen gezien, enkele families baviaan, mooie Zwart-witte Colobus-apen: zo'n langharige vacht die als ze van de ene tak naar een andere zwieren golvend achter ze aan waait, en een soort aap die 'blue monkey genoemd wordt, en inderdaad donker grijs-blauw is. Er horen ook giraffen en buffels te zijn; van die laatste zagen we sporen, maar die kwamen we (gelukkig) niet tegen. Olifanten zijn er vroeger meer geweest, ze komen nu alleen aan het eind van de droge tijd in de hoek van het park waar ik was. Er zijn grotten, waarvan we er één bekeken: inderdaad kon je daar duidelijk olifantenpoep zien liggen, maar enorme wolken vleermuisjes aan het plafond vond ik indrukwekkender.

En het weer: meestal lekker t-shirtjes-weer, vaak 's morgens vroeg toch een fleece er over.