Alweer halverwege.

De tijd vliegt. En dit is maar een kort verblijfje: zes weekjes slechts. Ik ben alweer op de helft.
Het blijft buitengewoon boeiend.

Ik schreef vorige keer zo enthousiast over Kamenjo. Dat ben ik nog: het ziet er op het eerste gezicht 'schattig' uit. Maar tijdens de 'post-election violence', een kleine twee jaar geleden, is daar ruim 10% van de bevolking omgebracht, en een aanzienlijk deel van de toen gevluchtten durven nog geenszins terug. In het geval van Kamenjo was het niet eens een stammentwist: het ging tussen mensen van dezelfde stam, maar een aantal was van de andere kant van de heuvel, en daarom kennelijk niet welkom. Zou ik het echt goed begrepen hebben? Kan het werkelijk een zó -in mijn ogen- onbeduidende reden hebben om je buren ongeacht leeftijd en geslacht uit te moorden? In ieder geval vind ik Kamenjo een stuk minder schattig nu. Hoe gaan de achterblijvenden om met hun geweten? Door de cultuur- en taalproblemen, en omdat het gewoon niet zomaar ter sprake komt, heb ik er met de patiënten nog niet eens over gepraat. Alleen met de verpleegkundigen daar en onze eigen mensen hebben me e.e.a. wat uitgelegd, voor zover zoiets uit is te leggen. Des te indrukwekkender is de prestatie van de dorpsoudsten van Kimilili zelf, dat ze het geweld buiten hebben weten te houden. Want dat is een aanzienlijk groter dorp met een zelfs voor mij duidelijk 'gemengde' bevolking.

Het spreekuur doen blijft leuk, zowel door de overeenkomsten met de Nederlandse patiënten als de verschillen. De volgende problemen doen zich toch in Nederland niet op deze manier voor, lijkt me:

Een meisje van 9 met buikpijn. Niets te vinden. Het kostte wat moeite om uit te leggen wat 'spanningen' waren, toen ik daarnaar vroeg, maar op een gegeven moment snapte de grootmoeder die het kind begeleide het. Já, die waren er: vader was in Mombasa aan het werk, al lang. Moeder was vertrokken naar een volgende man, en was daar als derde vrouw bij 'ingetrokken'. Dan zijn kinderen van de vorige man niet welkom, dus die werden achtergelaten bij de moeder van die vorige man; de grootmoeder van vaderskant. Maar daar was het meisje niet graag, dus als het even kon vluchtte ze daar weg, naar de grootmoeder van moederskant. Dat was de grootmoeder die haar nu bij ons bracht, en ik was het met het patiëntje eens dat dát in ieder geval een schat van een mens is. Maar zowel om traditionele redenen (de familie van de vader zou moeders moeder betichten van diefstal van het kind) als om financiële redenen, als om redenen van sociale aard (de school van het meisje was nabij de woonplaats van de andere grootmoeder) kon ze dus niet bij haar favoriete grootmoeder blijven. In Nederland zou je dan naar de rol van zowel vader als moeder zelf vragen. Hier niet. Hoe doen ze het dan? Ik vroeg het de verpleegkundigen. Die haalden hun schouders op.

Een mevrouw die zegt 22 te zijn, en sinds de geboorte van haar jongste bloedverlies zegt te hebben. Hoe oud is die jongste? 18! En ze begreep maar niet dat wij dat weer niet begrepen. En waarom dat nu van belang zou kunnen zijn eigenlijk.

De weekends bedrijf ik toerisme. Ik mag me door chauffeur Rodgers rond laten rijden, en bezocht Lake Baringo (nijlpaarden, krokodillen, zeearenden, 'yellow billed storks', een ander soort vis-etende vogel) en het Kakamega Forest: diverse apen en vogels en in het bos ook grote bomen: ik voelde me in Kakamega Forest een beetje Paulus in het Grote Bomen Bos.

Het regent af en toe, en dan worden de wegen glibberiger. We hebben ons nu één keer met de lier die op de Landcruiser zit weer op de weg moeten trekken, nadat we er zijdelings afgegleden waren. Ook dat is wel een ervaring.

HgrJW.