Kerkdienst in Addo

RDN is uitgenodigd door het NCS = Nekemte Catholic Secretariat. We zijn hier ter ondersteuning van een Rooms katholieke organisatie die naast allerlei andere zaken ook klinieken runt. Van die andere zaken zag ik een aantal scholen, een programma om vrouwen zelfstandiger te maken door ze middels kleren naaien en het maken van (kerst)kaarten zelf geld te laten verdienen, een programma ter ondersteuning van bejaarden (waarover later mogelijk meer), een (bij)voedingsprogramma waar ondervoeding geconstateerd wordt, maar natuurlijk ook kerkdiensten, huwelijken, (veel) begrafenissen en nog meer wat een kerk allemaal doet. De meesten Uwer weten dat waarschijnlijk beter dan ik, als buitenkerkelijke. Om allerlei redenen heb ik de indruk dat die klinieken niet de allerhoogste prioriteit hebben voor het NCS, wat frustrerend is voor ons als RDN, en dus ook voor mij. Ook daarover deze keer niet.

Vorige week was ik op zondag in Addo, een veel kleiner plaatsje dan Dembi Dolo, wat eigenlijk wel een stad genoemd mag worden. Ik was er te gast bij Abba Tadesé, de priester. Zijn hoofdtaak naast zijn priesterschap is het besturen van de scholen. Hij nodigde me uit voor de dienst zondag. Ik zag daar wat tegen op: zo'n dienst duurt ruim 3 uur als het een beetje wil. Maar ik kon gerust weglopen, zei hij. Vooral ook omdat het geheel in het Oromigo, de lokale taal, gehouden wordt en ik daar kan ik behalve goedemorgen (atam bultan), goedemiddag (atam molte) en dank U wel (galatoma) nog niet veel in zeggen, laat staan begrijpen.
Ik had zaterdag het kerkje, dat tegenover de kliniek staat: je kan het niet missen, al van binnen bekeken. De schildering van het laatste avondmaal boven het altaar deed me eerder orthodox dan Rooms katholiek aan. Maar omdat ze hier en daar in de huizen waar ik kom ook foto's van meneer Ratzinger hangen denk ik toch echt dat ze Rooms zijn.

Om 08H30 startte het aggregaat, want er was (weer eens) geen stroom in het openbaar net. De RK kerk heeft hier, net als alle andere kerken trouwens, het systeem van de moslims over genomen om met grote luidsprekers op het dak de dienst ruim over de omgeving te doen schallen. Soms denk ik dat ze vrezen dat G'd hardhorend is. In ieder geval heb je daar elektriciteit voor nodig, vandaar het aggregaat. Daarmee werd ook een soort verlichting in de kerk aangezet: flikkerende kerstboomlampjes in een boog over een schilderijtje van Maria met kind. En tenslotte werd de stroom ook gebruikt om een keyboard op te laten werken dat slagwerkritmes produceerde en waarop het koor begeleid werd.

Om 08H35 begon wat ik maar het 'voorprogramma' noem. Een medewerker (niet de pater zelf) houdt een kennelijk opzwepend betoog. Zo klinkt het tenminste, en paar mensen die al in de kerk waren vallen hem af en toe gezamenlijk bij met een luid 'amen'. Terwijl dit gaande was loopt de kerk heel langzaam voller. Als iemand binnenkomt slaat hij niet alleen een kruisje, maar gaat op zijn bank geknield zitten met het voorhoofd op de grond, of als dat niet past, op de bank voor hem. De mensen die daar zitten maken daar dan even plaats voor. Dat kende ik ook nog niet uit Nederlandse RK kerken. Naarmate de kerk voller wordt en de voorspreker steeds luider en sneller gaat praten en de 'amen's elkaar steeds sneller opvolgen raken er enkele mensen min of meer in trance: ze staan op, heffen hun handen ten hemel (althans boven hun hoofd) en roepen luid door de voorspreker heen allerlei zinnen, waarschijnlijk zijn het vaste formulieren, er komt in ieder geval veel 'haleluja' in voor. Maar de rest van de gemeente gaat door met stil zitten en de voorspreker bijvallen met 'amen'.

Om 09H30 kwam het koor binnen. Ik had al een paar dagen vele gele lappen aan de waslijn zien hangen, en mij was verteld dat dat voor het koor was, en ja: ze waren gehuld in gele gewaden. Ze gingen rechts-vooraan op de banken zaten die kennelijk voor ze vrij gehouden waren. (Ik was achteraan gaan zitten om stilletjes weg te kunnen glippen, dus had daar niet echt goed zicht op.) Vervolgens kwam de pater binnen in een groen gewaad, met twee misdienaars in het rood. Er werd een kaars aangestoken, en met een wierookvat gezwaaid.

De voorspreker stopte, de pater nam kort het woord. Iedereen ging staan, kennelijk een gebed. Weer zitten, weer een toespraak, het koor posteerde zich nu vóór de gemeente en begon te zingen. Ik maakte er met mijn telefoon een opname van; excuus voor de kwaliteit.(Uploaden van geluidsfragmenten lukte me niet. Excuus.) Het is maar een klein stukje van het gezang dat tamelijk lang duurde en voor mijn niet-verstaande oren leek het een eentonige herhaling van steeds dezelfde tekst, maar waarschijnlijk mis ik veel.

Toen ze klaar waren gingen ze weer zitten, en er gebeurde weer van alles op en bij de altaar-tafel. Vervolgens weer een korte toespraak (gebed?) en daarna gemeentezang, staand. Ook dat gaat hier héél anders dan in Beetgum. Ik maakte daarvan een korte video-opname. Er volgde iets waarvan ik aannam dat het een preek was die meer dan een half uur duurde. Maar ja, ik vond dat ik niet tijdens de preek van mijn gastheer weg kon. Daarna weer koor.
Ik ben daarna (na twee uur) weggeslopen.

Op het balkon van het huis waar mijn gastenkamer is, zat ik daarna naar de rest van de dienst te luisteren die over me heen schalde, en verstuurde de mailtjes naar RDN, de familie en het stukje voor waarbenjij.nu van vorige week. En terwijl ik dat deed hoorde ik wat gerammel op het dak van een ander huis. Een aap had een maïskolf te pakken gekregen en zat die lekker op te eten. Ook dan weet je weer dat je in Afrika bent.

Ook nu is het weer zondag, en ook nu schalt er in Danka weer een dienst over me heen. Een goede ambiance om weer wat aan de communicatie met thuis te doen…