Blijvende verbazing over werk en diamanten.

Er blijft erg veel gebeuren, en ik blijf me hier verbazen, maar ik merk dat als ik het dagboek dat ik hier bij hou lees, dat het toch erg veel variaties op steeds hetzelfde thema zijn: de verbazing over de acceptatie van de zaken zoals die gaan hier, door iedereen die ermee van doen heeft: de slachtoffers van criminaliteit en geweld, die het kennelijk doodgewoon vinden dat ze in elkaar geslagen worden voor een mobiele telefoon, of schooljongens die elkaar met messen bewerken om een meisje. Ze kijken je aan of je gek bent als je ze vraagt of ze ook aangifte van mishandeling doen. Nee, want ik weet niet wie het gedaan heeft, is het meest gegeven antwoord. Maar dat hoeft U ook niet te weten: dat moet de politie uitzoeken, daar zijn ze voor. Maar die kunnen dat alleen als U aangifte doet. Maar ook de politie, en ook de ziekenhuismedewerkers, waaronder mijn collega's, lijken alles gewoon te vinden.
Of de (vele) verkrachtingszaken. Daarvoor moeten wij als openbaar ziekenhuis bij de slachtoffers bewijs verzamelen: resten van huid, haren, bloed of sperma van de eventuele dader, waarop DNA-onderzoek gedaan kan worden. Een tijdrovend werkje. Maar laatst had ik dienst en was ik van 02:00 tot 03:30 uur doende met een verkrachtte mevrouw van 82. Bovendien erg mager en in mijn ogen uiterst onappetijtelijk lelijk. Nu begrijp ik verkrachters toch al niet, maar om nu iemand die je (over)grootmoeder kan zijn (men begint hier erg jong met kinderen krijgen: vóór je 20-ste verjaardag al twee kinderen hebben is niet ongebruikelijk) te pakken…
Als overheidsziekenhuis moeten wij van iedereen die dood is gegaan overlijdensverklaringen maken. Ook van mensen die niet of zelfs nooit in het ziekenhuis waren. Dat is dus (heel) anders dan in Nederland. Er wordt gekeken naar kennelijke tekenen van geweld, en je probeert uit het verhaal van de nabestaande op te maken wat er aan de hand was. Maar vermeld nooit HIV als doodsoorzaak, want dat brengt niet alleen schande over de overledene en de nabestaanden maar vooral: dan keert de verzekering niet uit!
En dan ondervoeding in een toch betrekkelijk rijk land met relatief redelijke sociale voorzieningen als Zuid Afrika. Ik heb er moeite mee dat als 'natuurlijke doodsoorzaak' te bestempelen: in Nederland werd zeer recent een Indiase mevrouw en haar echtgenoot en haar tante veroordeeld wegens mishandeling, de dood ten gevolge hebbend voor zoiets. Maar men durft hier niet voor het besmet zijn met HIV uit te komen, dus blijven mensen weg van de zorg tot het (veel te) laat is. Een oma bracht haar kleinkindje van twee jaar dat nog geen 8 kilo woog. De ambulance-chauffeur zei dat het nog leefde toen ze instapten, maar bij aankomst in het ziekenhuis, ongeveer 5 minuten later, was het overleden. Inmiddels leerde ik dat dat hier dus als natuurlijke doodsoorzaak kan worden beschouwd: longontsteking door ondervoeding; niks geen AIDS, hoewel naar alle waarschijnlijkheid zowel het kindje als haar beide ouders dat hebben, zoals we uit het verhaal van oma konden opmaken. De ouders waren er zelf niet 'omdat ze aan het werk waren', zei oma. Mogelijk, maar veel waarschijnlijker is dat ze zich niet durven te vertonen, omdat ze ook zelf broodmager zijn. Dus zal oma over niet al te lange tijd eerst de ene, en dan de andere ouder van haar overleden kleinkind brengen, vrees ik. Het 'stigma' op HIV is nog heel erg groot. Op TBC ook, maar dat wordt toch beter geaccepteerd, heb ik de indruk.

Maar het is niet alleen maar kommer en kwel:
Vrijdag was er feest in het ziekenhuis. 'We' hadden een gouden medaille gewonnen als beste 'rural hospital' van de regio. Ik heb er zeer gemengde gevoelens over: dan moet het elders om ons heen dus nóg slechter georganiseerd zijn!

Dankzij mijn auto kan ik nu dus ook toeristisch rondkijken, zoals ik al schreef. Ik was vorig weekend in Kimberly, en bekeek het 'big hole', de oude diamant-mijn, waar de diamant-mijn-industrie van Zuid Afrika begon. Mijn-industrie is nog steeds relatief gevaarlijk, maar zo'n 175 jaar geleden werd dit gat vrijwel alleen met handkracht gegraven. En onder water gaat het nog driehonderd meter verder naar beneden: dat kan je nu niet meer zien, want er wordt niet meer gepompt. Terwijl men beneden aan het graven was vielen er dus voortdurend stenen vanaf de randen naar beneden: het moet vreselijk geweest zijn!
Toen ik hier nog maar net zat begon men vrijwel tegenover het ziekenhuis, aan de andere kant van de rivier die daar loopt, met grote graafmachines te graven. Ik dacht eerst dat men me voor de gek hield toen mij verteld werd dat men naar diamanten aan het zoeken was. Maar het blijkt echt zo te zijn. Ruim een maand werd er vrijwel continue, dag en nacht door, gegraven. En kennelijk hebben ze de hoop nu opgegeven, want sinds vrijdag zijn ze bezig de gaten weer dicht te gooien. Ik liep een ommetje, en vond nog een 'small hole'. Op de achtergrond kan je het ziekenhuis zien liggen.